ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Το Βιομηχανικό Εργαστήριο του Τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων του ΑΤΕΙ Θεσ/νίκης είναι από τα πληρέστερα εργαστήρια του είδους του που υπάρχουν παγκοσμίως. Ιδρύθηκε το 1987, αρχικά με σκοπό την εκπαίδευση των φοιτητών του Τμήματος σε θέματα Μηχανικής, Επεξεργασίας και Τεχνολογίας Τροφίμων. Σύντομα όμως εκτός από την εκπαιδευτική δραστηριότητα του Εργαστηρίου, αυτό άρχισε να χρησιμοποιείται και για τη διεξαγωγή βασικής, εφαρμοσμένης και τεχνολογικής έρευνας και επιπλέον να διατίθεται για τη παροχή υπηρεσιών προς τρίτους σε θέματα Τεχνολογίας Τροφίμων.

Κτιριακές εγκαταστάσεις

Το κυρίως Βιομηχανικό Εργαστήριο, αποτελείται από ένα ενιαίο ισόγειο χώρο συνολικού εμβαδού περίπου 1000 τετραγωνικών μέτρων , ο οποίος περιλαμβάνει τα εξής τμήματα:

• Eπεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων και πολυδυνάμων συσκευών επεξεργασίας τροφίμων
• Eπεξεργασίας κρεατοσκευασμάτων
• Eπεξεργασίας φρούτων και λαχανικών
• Eπεξεργασίας προϊόντων σιτηρών
• Eπεξεργασίας καταψυγμένων προϊόντων
• Eπεξεργασίας κονσερβοποιημένων προϊόντων
• Eπεξεργασίας αφυδατωμένων προϊόντων
• Παραγωγής κρασιών
• Παραγωγής και επεξεργασίας ελαιολάδου και σπορελαίων
• Επεξεργασίας αλιευμάτων
• Ψυκτικός θάλαμος κατάψυξης ( -18 0 C ), εμβαδού 7,5 τετ. μέτρων
• Ψυκτικός θάλαμος ψύξης ( 4 0 C ), εμβαδού 4,5 τετρ. μέτρων
• Εργαστήριο μελέτης της υφής των τροφίμων
• Εργαστήριο γενικών αναλύσεων
• Αποθηκευτικοί χώροι, πρώτων υλών, ανταλλακτικών και αντιδραστηρίων - γυάλινων υλικών
• Λεβητοστάσιο
• Μηχανοστάσιο ψυκτικών μηχανημάτων
• Μηχανουργείο πλήρως εξοπλισμένο με τόρνο, δράπανα κλπ
• Ηλεκτροτεχνουργείο /Ηλεκτρονικό εργαστήριο

Μηχανολογικός εξοπλισμός

Τα κυριότερα μηχανήματα που περιλαμβάνει το Βιομηχανικό Εργαστήριο είναι τα ακόλουθα:

Πολυδύναμα μηχανήματα

• Συσκευή μελέτης εναλλαγής θερμότητας της εταιρείας E.I.V.S., Γαλλίας, αποτελούμενη από ένα γυάλινο / ανοξείδωτο σωληνωτό εναλλάκτη και ένα ομοειδή γυάλινο / γυάλινο με πλήρες σύστημα μέτρησης και καταγραφής θερμοκρασιών και ροής
• Συσκευή μελέτης μηχανικής ρευστών από γυαλί, της E.I.V.S., Γαλλίας, εφοδιασμένη με ροόμετρα (ροτάμετρο, βεντούρι, διάφραγμα), αγωγούς, βάνες και κάμψεις διαφόρων διατομών και υλικών κατασκευών και με ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης της πτώσης πίεσης λόγω τριβών.

Συσκευές μηχανικών & φυσικών διαχωρισμών

• Εργαστηριακή φιλτροπρέσσα της εταιρείας HAKU,Γερμανίας
• Φυγοκεντρικός διαχωριστής / διαυγαστής της εταιρείας ALFA-LAVAL,Γαλλίας
• Συσκευή υπερδιήθησης τύπου καθέτων πλακών της RΗΟΝΕ-POULENC,Γαλλίας
• Συσκευή ηλεκτροδιαπίδυσης (electrodialysis) με πλήρες σύστημα ελέγχου λειτουργίας και καταγραφής διαφόρων παραμέτρων, της εταιρείας S.R.T.I.,Γαλλίας
• Συσκευή κλασματικής απόσταξης με δυνατότητα χρησιμοποίησης και στήλης με ή χωρίς ανοξείδωτο packing και πλήρες ηλεκτρονικό συστημα ελέγχου καταγραφής θερμοκρασιών και λόγου αντιροής, της εταιρείας E.I.V.S., Γαλλίας.
• Διβάθμιος συμπυκνωτής κατερχόμενης στιβάδας, εξατμιστικής ικανότητας 100 l/h, με δυνατότητα λειτουργίας υπό ελεγχόμενη ελαττωμένη πίεση μέχρι 100 mbar, πλήρως αυτοματοποιημένος με έλεγχο λειτουργίας μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, της εταιρείας ALFA-LAVAL, Σουηδίας .

Μηχανήματα αφυδάτωσης

• Ξηραντήριο υγρών τροφίμων με εκνέφωση(spray-drier), εξατμιστικής ικανότητας 50 l/h, της εταιρείας ΝΙRΟ, Δανίας.
• Ξηραντήριο υγρών τροφίμων με τύμπανα(drum-drier), εξοπλισμένο με όργανα καταγραφής θερμοκρασιών, της εταιρείας G.M.F. GOUDA, Ολλανδίας.
• Ξηραντήριο στερεών τροφίμων με δίσκους(tray-drier) με σύστημα ελέγχου του ρυθμού ξήρανσης,της εταιρείας APEX, Μ. Βρετανίας
• Ξηραντήριο ρευστοποιημένης στιβάδας στερεών τροφίμων με αυτόματη τροφοδοσία, σύστημα αφύγρανσης του αέρα και πλήρη σύστημα ελέγχου των θερμοκρασιών, της εταιρείας NEU, Γαλλίας.
• Πιλοτικός λυοφιλιοποιητής( Freeze drier ) της εταιρείας CHRIST , Γερμανίας

Μηχανήματα κονσερβοποίησης

• Στατικός κατακόρυφος αποστειρωτήρας ,με καταγραφικό θερμοκρασίας, της εταιρείας WEBECO, Γερμανίας.
• Περιστροφικός αποστειρωτήρας τύπου HYDROLOCK, για μεγέθη κονσερβών από 100 gr μέχρι 5 kgr, με καταγραφικό θερμοζευγών και πλήρως αυτοματοποιημένο, της εταιρείας A.C.B., Γαλλίας.
• Στατικός οριζόντιος αποστειρωτήρας-βραστήρας, της εταιρείας KORIMAT, Γερμανίας.
• Δύο χειροκίνητα κλειστικά κονσερβών 1/2 και 1 kgr,της εταιρείας LANICO, Γερμανίας.
• Ηλεκτροκίνητο κλειστικό κονσερβών μεγεθών από 1/2 μέχρι 5 kgr, της εταιρείας HENRI BIAUGEAUD, Γαλλίας.
• Κλειστικό βάζων παντός μεγέθους, της εταιρείας HENRI BIAUGEAUD, Γαλλίας.

Συσκευές κατάψυξης

• Τούνελ υγρού αζώτου δυναμικότητας 300 kgr/h, της εταιρείας AIR LIQUIDE, Γαλλίας.
• Συσκευή κατάψυξης με υγρό άζωτο προγραμματιζόμενη, με καταγραφή της θερμοκρασίας και δοχείο Dewar χωρητικότητας 100 l υγρού αζώτου, της εταιρείας NICOOL, Γαλλίας.
• Συσκευή κατάψυξης με αέρα, ρευστοποιημένης στιβάδας, θερμοκρασία αέρα μέχρι -45 0 C (ιδιοκατασκευή).
• Συσκευή κατάψυξης με εμβάπτιση μέχρι -20 0 C (ιδιοκατασκευή)

Μηχανήματα επεξεργασίας γαλακτοκομικών προϊόντων

• Δύο πλήρεις γραμμές ομογενοποίησης-παστερίωσης-ψύξης του γάλακτος δυναμικότητας 160 l/h , ο ένας ομογενοποιητής είναι με μία καφαλή και τρία έμβολα της εταιρείας ALM, Γαλλίας και ο άλλος είναι με δύο κεφαλές και δύο έμβολα της εταιρείας MATTERSON, Αγγλίας και οι πλακοειδείς εναλλάκτες είναι της εταιρείας VICARB, Γαλλίας
• Κορυφολόγος κρέμας γάλακτος δυναμικότητας 160 l/h, της εταιρείας WESTFALIA, Γερμανίας.
• Πλήρης γραμμή παραγωγής τυριών, με διπλότοιχο θερμαινόμενο και ανατρεπόμενο δοχείο και τυροδεξαμενή, της εταιρείας SORDI, Γαλλίας.
• Συσκευή υπερδιήθησης/αντίστροφης ώσμωσης, τύπου οριζοντίων πλακών της εταιρείας BURTON CORBLIN, Γαλλίας .
• Δύο διπλότοιχες θερμαινόμενες, φορητές και αναδευόμενες δεξαμενές για ανάπτυξη καλλιεργειών ,χωρητικότητας 194 l ,της εταιρείας PIERRE GUERIN, Γαλλίας
• Συσκευή παραγωγής παγωτού
• Βουτυροκάδος της εταιρείας BURR, Ιταλίας.

Μηχανήματα επεξεργασίας κρέατος

• Ξύλινη τράπεζα κοπής κρέατος
• Συσκευή άλεσης κρέατος(Cuter),της εταιρείας KRAMER GREBE ,Γερμανίας
• Γεμιστικό αλλαντικών κενού της εταιρείας WEMAG, Γερμανίας
• Μύλος κολλοειδών της εταιρείας PUC ,Γερμανίας
• Αναμικτης κενού για παραγωγή ζαμπόν
• Κλειμπαδόρος
• Προωριμαντήριο αλλαντικών
• Ωριμαντήριο αλλαντικών πλήρως αυτοματοποιημένο, της εταιρείας Ρουμελιώτη, Ελλάδας
• Καπνιστήριο αλλαντικών πλήρως αυτοματοποιημένο της εταιρείας Ρουμελιώτη, Ελλάδας

Μηχανήματα επεξεργασίας αλιευμάτων

• Ανοξείδωτες λεκάνες καθαρισμού και φιλετοποίησης ψαριών
• Ξηραντήριο ψαριών

Μηχανήματα επεξεργασίας φρούτων-λαχανικών

• Περιστρεφόμενο πλυντήριο φρούτων της εταιρείας ΗΕΝRI BIAUGEAUD, Γαλλίας
• Αποχυμωτής εσπεριδοειδών της εταιρείας ΗΕΝRI BIAUGEAUD, Γαλλίας
• Εκπυρηνωτής ελιών/κερασιών της εταιρείας ΗΕΝRI BIAUGEAUD, Γαλλίας
• Κόφτης λαχανικών της εταιρείας ΗΕΝRI BIAUGEAUD, Γαλλίας
• Μηχανικός αποφλοιωτής πατάτας της εταιρείας ΗΕΝRI BIAUGEAUD ,Γαλλίας
• Συσκευή απομάκρυνσης φλοιών φρούτων(ραφινέζα) της εταιρείας ΗΕΝRI
• BIAUGEAUD , Γαλλίας
• Απαερωτής χυμών με αντλία κενού της εταιρείας BUSCH,Γαλλίας
• Κοχλιωτός λευκαντήρας ατμού της εταιρείας CLERELY,Γαλλίας
• Πολυδύναμη συσκευή κοπής φρούτων σε κύβους, φέτες κλπ της εταιρείας SOLIA,Γαλλίας.
• Συσκευή ωσμωτικής αφυδάτωσης καρπών (ιδιοκατασκευή)
• Δύο θάλαμοι ωρίμανσης φρούτων
• Θάλαμοι ελεγχόμενης ατμόσφαιρας CO 2

Μηχανήματα παραγωγής κρασιών

• Συσκευή απορρώγωσης σταφυλιών
• Μηχανικό πατητήρι σταφυλιών της εταιρείας ARIETE, Γαλλίας
• Φορητή φιλτροπρέσσα με δεξαμενή προεπίστρωσης για διάυγαση κρασιών της εταιρείας LAFERT,Γαλλίας
• Πέντε ανοξείδωτες δεξαμενές αποθήκευσης κρασιών
• Συσκευη ανθρακίκωσης ποτών
• Πωματιστικό φελλών φιαλών

Μηχανήματα επεξεργασίας σιτηρών

• Εργαστηριακός κυλινδρόμυλος της εταιρείας CHOPIΝ,Γαλλίας
• Πλανητικός σφαιρόμυλος της εταιρείας FRISCH,Ελβετίας
• Φορητός σφυρόμυλος, κατάλληλος και για υγρή άλεση της εταιρείας APEX, Αγγλίας
• Σφυρόμυλος με κυκλώνα διαχωρισμού, της εταιρείας PROMIL, Γαλλίας
• Ηλεκτρικός φούρνος της εταιρείας NEFF, Γερμανίας
• Συσκευή παραγωγής μακαρονιών και συναφών προϊόντων της εταιρείας UOVA LAMPA,Ιταλίας.
• Συσκευή εργαστηριακών κόσκινων της εταιρείας PROLABO,Γαλλίας
• Αλβεογράφος της εταιρείας CHOPIN,Γαλλίας
• Ζυμοταχυγράφος της εταιρείας CHOPIN,Γαλλίας
• Ξηραντήριο προσδιορισμού υγρασίας της εταιρείας CHOPIN, Γαλλίας
• Κόσκινα καθαρισμού σιτηρών(τριέρια) της εταιρείας CHOPIN, Γαλλίας
• Εξτενσιογράφος-Φαρινογράφος MAX EGGER, Αυστρίας
• Αμυλογράφος MAX EGGER, Αυστρίας
• Θερμός εξωθητής(cooker-extruder) δύο κοχλιών της εταιρείας CLEXTRAL, μοντέλο BC 45, Γαλλίας, με προσαρμοσμένο στην έξοδο ρεόμετρο σχισμής και με ηλεκτρονική διάταξη καταγραφής παραμέτρων λειτουργίας της συσκευής σε Η/Υ(ιδιοκατασκευή)

Μηχανήματα παραγωγής ελαιολάδου και σπορελαίων

• Πλήρες συγκρότημα ελαιουργείου δυναμικότητας επεξεργασίας 250 kg ελιών / ώρα αποτελούμενο από σπαστήρα των ελιών, ελαιομαλλάκτη, αντλία μεταφοράς της ελαιομάζας, οριζόντιο φυγοκεντρικό διαχωριστή τύπου DECANTER της εταιρείας ROBATEL,Γαλλίας και φυγοκεντρικό διαυγαστή του λαδιού της εταιρείας WESTFALIA, Γερμανίας.
• Πλήρες συγκρότημα ραφιναρίσματος των λαδιών αποτελούμενο από συσκευές εξουδετέρωσης - αποχρωματισμού - απόσμησης.
• Συσκευή υδρογόνωσης λαδιών για παραγωγή μαργαρίνης.

Όλα τα μηχανήματα επεξεργασίας του Βιομηχανικού Εργαστηρίου συνοδεύονται και από τα απαραίτητα για τη λειτουργία τους βοηθητικά μηχανήματα όπως αντλίες διαφόρων τύπων, δεξαμενές κλπ.

Επίσης το Εργαστήριο είναι εξοπλισμένο με δίκτυα παροχής συμπιεσμένου αέρα (6 bar), ατμού, φυσικού νερού, αποσκληρυμένου νερού, ζεστού νερού και ψυχρού νερού( 8⁰ C ).

Επιπλέον στο εξοπλισμό του Εργαστηρίου περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα μηχανήματα:

• Συσκευή μελέτης ανάδευσης /ανάμιξης υγρών τροφίμων (ιδιοκατασκευή)
• Δύο ζυμωτήρες βιομηχανικών ζυμώσεων χωρητικότητας 5 l πλήρως αυτοματοποιημένοι και εξοπλισμένοι με όργανα ελέγχου διαφόρων παραμέτρων της εταιρείας BIOLAFITTE, Γαλλίας
• Αυτοαποστειρούμενος κάδος ζυμώσεων, τροχήλατος, χωρητικότητας 500 l , με πλήρη όργανα ελέγχου παραμέτρων της εταιρείας BIOLAFITTE, Γαλλίας
• Συσκευή STEFAN για τη παραγωγή ανακατεργασμένων τυριών και αλοιφών
• Συγκρότημα ψύξης νερού της εταιρείας, E.V.S. Γαλλίας
• Στήλη αποσκλήρυνσης νερου με πιεστικό δοχείο της εταιρείας PROSOFT, Γαλλίας
• Συγκρότημα λεβητοστασίου με ατμογεννήτρια δυναμικότητας 2 τόννων ατμού / ώρα της εταιρείας ηφαιστος , Ελλάδα.

Τέλος, στο τμήμα του Εργαστηρίου όπου μελετούνται οι φυσικές ιδιότητες των τροφίμων υπάρχουν τα ακόλουθα μηχανήματα:

• Συσκευή μέτρησης της υφής στερεών τροφίμων της εταιρείας INSTRON, επιτραπέζιο μοντέλο 1410, ΗΠΑ με διάταξη ηλεκτρονικής καταγραφής και ανάκτησης δεδομένων σε Η/Υ(ιδιοκατασκευή).
• Χρωματόμετρο τριών συντεταγμένων της εταιρείας Dr LANGE, Γερμανίας
• Φούρνοι μικροκυμάτων με θερμοζεύγος της εταιρείας MIELE, Γερμανίας.
• Ιξωδόμετρα διαφόρων τύπων όπως κατερχόμενης σφαίρας, τριχοειδή Ubbelohde , κώνου-πλάκας όπως και με ατράκτους της εταιρείας BROOKFIELD, ΗΠΑ καθώς επίσης ένα σωληνωτό ρεόμετρο νέας και πρωτότυπης ιδιοκατασκευής.
• Επίσης υπάρχουν συσκευές για βασικές αναλύσεις όπως πυριαντήρια για προσδιορισμό υγρασίας, πυριαντήριο κενού,φούρνος προσδιορισμού τέφρας, πεχάμετρα, υδατόλουτρα, ζυγοί με ακρίβεια από 0, 1 μέχρι 0,0001 g , κλπ.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Το μόνιμο τεχνικό και βοηθητικό προσωπικό που ασχολείται με τη συντήρηση και την εύρυθμη λειτουργία του περιλαμβάνει:

• Ένα Ηλεκτρολόγο /Ηλεκτρονικό ΤΕΙ
• Ένα Τεχνολόγο Τροφίμων ΤΕΙ
• Ένα εργοδηγό Μηχανολόγο Μέσης Τεχνικής Σχολής
• Ένα εργοδηγό Χημικό Μέσης Τεχνικής Σχολής

Το προσωπικό αυτό χαρακτηρίζεται από την πολυετή εμπειρία που διαθέτει το καθένα στην ειδικότητα του και που έχει κυρίως αποκτηθεί κατά τη θητεία του στη βιομηχανία.

Επιπλέον, από το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό του Τμήματος, καθηγητές όλων των βαθμίδων όπως και επιστημονικοί και εργαστηριακοί συνεργάτες λειτουργούν τα μηχανήματα και συμμετέχουν ενεργά ανάλογα ο καθένας με την ειδικότητα του στις δραστηριότητες του Εργαστηρίου.